Aqrar-sənaye kompleksi

Ana səhifə

Azərbaycanda ənənəvi, intensiv və superintensiv tipli meyvə bağlarına dair tələblər müəyyənləşib - CƏDVƏL

20 noyabr 2020 15:13 (UTC +04:00)

Azərbaycanda ənənəvi, intensiv və superintensiv tipli meyvə bağlarına dair tələblər müəyyənləşib.

APA-nın məlumatına görə, Dövlət Statistika Komitəsinin Kollegiyası bununla bağlı "Məhsul yığımı, payızlıqların səpini və dondurma şumuna dair 7-kt №-li aylıq rəsmi statistika hesabatı forması və onun doldurulmasına dair göstəriş haqqında" qərarına bununla bağlı anlayışları əlavə edib.

Beləliklə, ənənəvi (ekstensiv) tipli meyvə bağı dedikdə, insanlar tərəfindən sınaqdan çıxarılmış və nəsildən-nəsilə ötürülmüş ənənəvi texnologiyaların tətbiqi ilə bağların becərilməsi və məhsul istehsalı başa düşülür.

Belə meyvə bağları bir qayda olaraq, uca boylu meyvə bitkilərindən salınmaqla hər bitkiyə verilən qida sahəsi geniş, forması isə əsasən kürəşəkilli, irihəcmli təbii çətirli olur. Bu tip bağlarda meyvə ağaclarının hündürlüyü 5-6 metr və daha çox, bir qayda olaraq ağaclararası məsafə 3,0-6,0 metr, cərgəarası məsafə isə 5,2-7,0 metr intervalında olur. Bu tip meyvə bağlarında hər ağacın məhsuldarlığı ən yüksək məhsul ilində 120-150 sent/ha təşkil edir. Belə bağların bara düşməsi üçün 7-8 il tələb olunur, ağacların köklənməsi 25-35 ildən sonra həyata keçirilir.

İntensiv tipli meyvə bağlarında ağacların boyu calaqaltının tipindən asılı olaraq 3-4 metr olmaqla, ağaclararası məsafə 2-6 metr, cərgəarası məsafə 4-7 metr təşkil edir. Bu bağlar ucaboylu calaqaltılarda 5-7 yaşında, ortaboylu calaqaltılarda isə 3-4 yaşında məhsula düşür və ağacların istismar müddəti 20-25 il təşkil edir. Bu müddətdən sonra bağların əmtəəlik məhsuldarlığı aşağı düşdüyündən onlar köklənərək ləğv edilir və bağ növbələşməsi əsasında yeni bağlar salınır.

Superintensiv tipli meyvə bağları ehram formalı, ensiz çətirə malik ağaclardan salınır. Burada əsəsən sıxlaşdırılmış xətvari tipli əkin sxemlərindən istifadə olunur. Ağacların boyu 3-4 metr, bir qayda olaraq ağaclararası məsafə 1,1-3,3 metr, cərgəarası məsafə isə 2,0-5,45 metr intervalında olur. Belə bağlarda ağaclar iki-üç ildən sonra məhsul verir, yüksək məhsuldarlıq dövrü 12-15 il ərzində saxlanılır.

İntensiv və superintensiv meyvə bağları müasir suvarma sistemi (damcıvari və (və ya) süni yağışyağdırma) ilə təmin olunur.

Ənənəvi, intensiv və superintensiv üsulla salınmış çoxillik əkmələrin 1 hektarına düşən ağacların növlər üzrə sayına dair məlumat əlavədə verilib:

Ənənəvi, intensiv və superintensiv üsulla salınmış çoxillik əkmələrin 1 hektarına düşən ağacların növlər üzrə sayı, ədəd
Meyvə bağları üzrə	Ənənəvi üsul	İntensiv üsul	Superintensiv üsul
xurma	450-dək	450-832	833 və daha çox
nar	450-dək	450-832	833 və daha çox
feyxoa	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
limon	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
portağal	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
naringi	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
alma	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
armud	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
heyva	330-dək	330-832	833 və daha çox
ərik	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
albalı	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
şaftalı	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
gavalı	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
alça	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
gilas	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
badam	278-dək	278-556	557 və daha çox
şabalıd	238-dək	238-832	833 və daha çox
fındıq	330-dək	330-1249	1250 və daha çox
püstə	330-dək	330-832	833 və daha çox
qoz	238-dək	238-832	833 və daha çox
zeytun	330-dək	330-556	557 və daha çox
sair meyvə bağları onlardan:
kinkan	650-dək	650-1249	1250 və daha çox
əzgil	330-dək	330-556	557 və daha çox
zoğal	330-dək	330-556	557 və daha çox
iydə	330-dək	330-556	557 və daha çox
əncir	330-dək	330-556	557 və daha çox
innab	330-dək	330-832	833 və daha çox
Giləmeyvələr üzrə
kivi	1600-dək	1600-2200	2201 və daha çox
moruq	5000-dək	5000-11000	11001 və daha çox
böyürtkən	5000-dək	5000-11000	11001 və daha çox
qarağat	4500-dək	4500-5500	5501 və daha çox
çiyələk	55000-dək	55000-105000	105001 və daha çox
tut (meyvə)	208-dək	208-832	833 və daha çox
Tut (çəkil)	10000-dək	10000-14999	15000 və daha çox
Yaşıl çay yarpağı	24000-dək	40000 və daha çox	40000 və daha çox1
Üzüm bağları üzrə onlardan:
süfrə üzümü	2666-dək	2666 və daha çox2	2666 və daha çox3
şərab üzümü	2666-dək	2666 və daha çox2	2666 və daha çox3

1) havanın temperaturundan asılı olan avtomatlaşdırılmış ventilyasiya, damcıvari və süni yağışyağdırma suvarma sistemləri ilə təmin edilmiş sahə;

2) damcıvari suvarma sistemi ilə təmin edilmiş sahə və fillokseraya davamlı calaq-üzüm tingləri;

3) damcıvari və süni yağışyağdırma suvarma sistemi, şaxtaya qarşı müşahidə sistemi və avtomatlaşdırılmış dərman çiləmə sistemi ilə təmin edilmiş sahə və fillokseraya davamlı calaq-üzüm tingləri